Początki II RP
Po zakończeniu I wojny światowej na Śląsku doszło do wybuchu aż trzech
powstań, zwanymi Powstaniami Śląskimi. W wyniku Drugiego Powstania Śląskiego
doszło na Śląsku do plebiscytu, który miał przesądzić o przynależności
państwowej tej ziemi. Cały teren plebiscytowy został zajęty przez wojska Międzysojuszniczej
Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku. Na terenie Knurowa
stacjonowały oddziały francuskie, które zostały zakwaterowane w hotelu
Lorenc-Orlowski (obecnie budynek dawnego Zakładowego Domu Kultury przy ul.
1-go Maja) oraz oddziały brytyjskie, które zakwaterowano w tzw. "Ochronce"
(obecnie Przedszkole nr 10 przy ul. Ogana). Plebiscyt odbył się niedzielę 20
marca 1920 roku. W poniedziałek rano wiedziano, że Knurów i jego najbliższe
okolice za wyjątkiem Szywałdu (obecnie Gliwice-Bojków) opowiedziały się za
Polską. Zapanował niebywały entuzjazm, a syrena knurowskiej kopalni długo
obwieszczała zwycięski dla Polski wynik głosowania. W powiecie rybnickim, w
obrębie którego znajdował się Knurów, uprawnionych do głosowania było
82045 osób. Za Polską głosowało 65,2% ludzi. Powiat rybnicki odniósł więc
zdecydowane zwycięstwo.
Nim jednak nastąpił pokój Śląsk przeżył jeszcze
Trzecie Powstanie Śląskie, w którym brało udział wielu knurowskich powstańców.
W lipcu 1921 roku powróciły do Knurowa pododdziały powstańcze uroczyście
witane przez ludność już w Krywałdzie. Przemaszerowały one przez prawie cały
Knurów, aż na ul. Kościelną (obecnie ul. Koziełka), gdzie w sali
restauracji p. Waluszka, pod kontrolą żołnierzy brytyjskich, została złożona
broń.
Decyzją Rady Ambasadorów Ligi Narodów z 20 października 1921 roku
zadecydowano ostatecznie o podziale Górnego Śląska. Powiat rybnicki, a z nim
Knurów, Krywałd, Szczygłowice oraz przyległe gminy, znalazły się w
granicach państwa polskiego. Knurów, jako najbardziej wysunięta na północ
miejscowość powiatu rybnickiego, graniczył bezpośrednio z Niemcami. Granica
ta biegła przez las nieborowicki wzdłuż szybu "Foch". Za stawami
obok szybu "Foch", granica skręcała na wschód, pozostawiając po
stronie niemieckiej cegielnię Machoczka oraz byłe tereny Knurowa, które w
przeszłości odstąpione zostały Szywałdowi. Powiat rybnicki został przejęty
przez wojsko polskie 3 lipca 1922 roku. W Knurowie witano żołnierzy przechodzących
przez bramę powitalną, która symbolizowała przyjęcie miejscowości do
Polski. Bramę ustawiono na ul. Dworcowej, przed skrzyżowaniem z ul. 1 Maja i
ul. Kopalnianą. Rozpoczął się nowy okres w dziejach Polski, Śląska i
Knurowa.
|